De Spaarne Werkt medewerkers vertellen graag de verhalen die zij tijdens hun werk meemaken. Dit is het verhaal van Annet Prins (Arbeidscoach bij Spaarne Werkt).
Ontmoeting
Annet begint: “Vandaag had ik een gesprek met Peter, een jongeman die in het verleden onhandige keuzes heeft gemaakt. Vanuit huis werd hij niet gestimuleerd, zijn ouders waren liefdevol, maar ongeschoold en wisten niet echt waar hij mee bezig was. Hij maakte zijn school niet af, zwierf wat rond op straat en ontmoette in de buurt mensen met criminele bezigheden. Hij liet zich daarin meeslepen en raakte verslaafd aan blowen. Hij heeft dingen gedaan waar hij spijt van heeft en heeft daarvoor moeten boeten. In de jaren dat de meeste mensen bezig zijn met hun persoonlijke ontwikkeling: een leuke opleiding volgen, een passende baan vinden, zelfstandig gaan wonen, zat Peter vast en maakte zich druk om heel andere dingen. Zorgen dat je zonder klappen krijgen de dag door komt, bijvoorbeeld.”
Traject
“Een jaar geleden werd hij door de gemeente bij ons aangemeld voor een traject ‘Richting betaald werk’. Ik ontmoette hem als een jongen met een duister toekomstbeeld. Gedeprimeerd, slecht verzorgd, geen vrienden, geen positieve voorbeelden in zijn omgeving en geen idee hoe hij iets kon veranderen. Ergens had Peter het gevoel dat hij zijn leven een positieve draai wilde geven en heeft daarom het traject bij Spaarne Werkt een kans gegeven. Hij ging (met wat tegenzin) starten aan een stage van 3 ochtenden per week. Hij ging productiewerk (“bajeswerk!” zoals hij dat noemde) doen en ontmoette veel nieuwe collega’s.”
Praten
“Schuw ging hij gesprekken met mijn collega en mij aan waarin hij moest leren om over zijn gevoel te praten. Peter was nog altijd zorgelijk verslaafd, maar tijdens het werk lukte het hem om niet te gebruiken. Langzaamaan kwam hij uit zijn schulp. Hij merkte dat het eigenlijk best fijn was om weer een doel in het leven te hebben. De contacten met zijn collega’s werden voorzichtige vriendschappen. Wij regelden een fiets voor hem, waardoor hij meer in beweging kwam en daardoor ging zijn gezondheid ook vooruit. Peter merkte dat hij ontzettend nauwkeurig kon werken en kreeg daar complimenten voor. Hij voelde zich gewaardeerd, ging zich meer op zijn gemak voelen en bood zijn collega’s steeds vaker een helpende hand aan op de werkvloer.”
Vertrouwensband
“Er ontstond voorzichtig een vertrouwensband tussen ons en de gesprekken verliepen soepeler. Peter vroeg zelf steeds vaker een gesprek aan en leek de persoonlijke aandacht fijn te vinden. Doordat hij makkelijker ging praten kwam er steeds meer aan het licht. Er moest van alles geregeld worden, hij had veel schulden en wist niet hoe hij een betalingsregeling moest treffen. Alledaagse dingen als een abonnement op de bibliotheek, sportschool of een Ov-kaart wist hij niet zelf aan te vragen. Niet omdat hij dom was, maar omdat hij zich met dat soort dingen nooit had bezig gehouden en niemand kende in zijn omgeving die dat deed. Hij was zichzelf aan het ontwikkelen en wilde dit soort dingen zelf ook leren. Hij voelde zich alleen toch nog te onzeker en verstopte zich dan weer achter een stoer uiterlijk en boze uitdrukking. Gelukkig ging wel steeds vaker de hoodie af en liet hij zelfs vaak een glimlach zien, waarbij zelfs zijn gouden tand te zien was.”
Samen
“Samen kregen we allerlei lastige dingen geregeld en steeds vaker pakte hij zelf de telefoon met een vraag voor een instantie. Peter zette stappen vooruit, maar de verslaving sluimerde boven ons hoofd. Ik merkte dat het nog veel invloed had op Peters concentratievermogen en uiterlijke verzorging. De verslaving was waarschijnlijk toch nog een uitlaatklep, want wat zou er gebeuren als hij zou stoppen met blowen? Ik kon me voorstellen dat het vele blowen hem ook hielp om zich relaxt te blijven voelen, toch moesten we het erover hebben. Ik kon Peter niet gaan voorstellen aan werkgevers terwijl ik wist dat hij wel 15 joints op een dag rookte.”
Afkicken
“Na heel wat gesprekken en gewoon geduld, was Peter er op een gegeven ogenblik klaar voor. Hij had bedacht wanneer hij wilde stoppen en hoe hij dat zou gaan doen: hij zou op eigen kracht cold turkey afkicken. Ik sprak mijn waardering en vertrouwen uit en samen belden we op mijn verzoek met de verslavingszorg. Door de wachttijden daar konden ze op korte termijn niets betekenen voor Peter, maar hij was vastbesloten en zou alvast zelf gaan stoppen. Terwijl ik met een dubbel gevoel met vakantie ging (twijfelachtig of Peter het vol zou houden) zag ik hem een paar weken niet. Snel na mijn vakantie zag ik hem weer. Een groot verschil met een paar weken ervoor, een stuk frisser en vrolijker. Hij was gewoon weer aan de slag op zijn stageplek. Daar ontwikkelde hij zich als een betrouwbare werknemer, kwam altijd en op tijd, nam steeds meer initiatief en zocht meer contact met zijn collega’s.”
Toekomst
“Vanochtend vroeg hij me weer eens om een gesprek. Hij had een formulier gekregen waarvan hij niet zeker wist hoe hij het moest invullen, dus keek ik even met hem mee. Hij vertelde dat er inmiddels plek is bij de verslavingszorg en dat hij er morgen naar toe gaat, al is hij inmiddels een paar weken clean. Toen hij het formulier ondertekende, vertelde ik hem wat knap ik het van hem vond welke enorme stappen hij heeft gezet. Ik vroeg hem naar het verschil met het begin van het traject en hoe hij zich nu voelt: glunderend en trots keek hij op, zijn gezicht sprak boekdelen: “Ik zie de toekomst nu zonnig tegemoet!” Peter is van ver gekomen en heeft nog heel wat stappen te zetten. Hij heeft nog geen betaalde baan, al zijn er gesprekken gaande met een leuk schildersbedrijf waar hij opgeleid kan worden. Met ons traject ‘Richting betaald werk’ heeft Peter arbeidsritme en werkervaring opgedaan. Hij heeft zijn zelfvertrouwen vergroot, is een gezond netwerkwerk aan het opbouwen en weet nu waar hij terecht kan met vragen. Hij is aan het sporten en helemaal zelf gestopt met een jarenlange ernstige verslaving. Hij heeft ons traject goed benut en zijn mogelijkheden enorm vergroot.”
Mooi werk
“Soms is het best frustrerend dat mensen hun eigen kansen niet zien en soms zelfs (onbewust) dwarsbomen. Als begeleider moet je dan meebewegen, geduld hebben en de juiste toon vinden om de weerstand te doorbreken. Wat voldoening geeft is als dan hét moment komt, dat zij zelfinzicht krijgen in wat ze wél kunnen en wat er wél mogelijk is. Hoe trots zij (en ik) dan zijn met de kleine stappen die ze zetten. Stappen richting een ander en kansrijker leven. Wat heb ik toch gaaf werk!”
